سمفونی حیات در توموکوماکو، نغمهٔ جنگل های بارانی در آمازون - مجله فوتبال

به گزارش مجله فوتبال، پارک ملی توموکوماکو واقع در مرز بین برزیل، سورینام و گویان فرانسه، یکی از جاذبه های بی نظیر دنیا است. این پارک با مساحتی بزرگ تر از کشور بلژیک، به عنوان بزرگ ترین جنگل بارانی دنیا شناخته می گردد. این منطقه، به گونه ای بکر و خلوت است که هنوز بعضی گوشه های آن کشف نشده اند و در آن می توان به راحتی با جگوارها، لاک پشت ها، عقاب ها و سایر جانوران وحشی روبرو شد.

پارک ملی توموکوماکو به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می گردد. بخش شرقی که نزدیک تر به سورینام نهاده شده است، دارای آب وهوای گرم تر و پر از حشرات و پشه ها است. این منطقه دارای پایگاه نظامی است که برای حفاظت از طبیعت و جانوران وحشی در آنجا ایجاد شده است. اما بخش غربی پارک، با آب وهوای خنک تر و عدم وجود حشرات و پشه ها، برای علاقه مندان به طبیعت بکر، آرامش مطلوب تری را فراهم می نماید. برای آشنایی بیشتر با این پارک فوق العاده در قلب جنگل های آمازون، در این راهنما از مجله گردشگری مجله فوتبال با ما همراه باشید.

تاریخچه احداث پارک ملی توموکوماکو

توموکوماکو در تاریخ 23 آگوست 2002 به وسیله دولت برزیل به عنوان یک پارک ملی اعلام شد، پس از همکاری با سازمان WWF. این منطقه جزء مسیر زیست تنوع آمازون نهاده شد. واحد حفاظتی به وسیله برنامه منطقه ها محافظت شده ناحیه آمازون پشتیبانی می گردد که طرح مدیریت آن در تاریخ 10 مارس 2010 منتشر شد.

جغرافیای پارک توموکوماکو

پارک ملی توموکوماکو حدود 38٬800 کیلومترمربع مساحت دارد که آن را به بزرگ ترین پارک ملی جنگلی استوایی دنیا و بزرگ تر از بلژیک تبدیل می نماید. این مساحت وقتی که پارک آمازون گویانایی هم مرز را که یک پارک ملی در گویان فرانسه است را هم در نظر بگیریم، حتی تا 59٬000 کیلومترمربع افزایش می یابد. البته این ترکیب منطقه ها محافظت شده همچنان کوچک تر از سه پارک ملی در مرز بین برزیل و ونزوئلا است، جایی که پارک های ملی پاریما-تاپیراپکو، سرانیا دلا نبلینا و پیکو دا نبلینا با هم مساحتی بیش از 73٬000 کیلومترمربع را تشکیل می دهند.

اما اگر کوهستان های توموکوماکو مرز در برزیل و پارک آمازونی گویانا فرانسه با منطقه ها محافظت شده بزرگ مجاور در شمال پارا برزیل، مانند ایستگاه اکولوژیکی گران-پارا، محل حفاظتی بیولوژیکی مایکورو و بسیاری منطقه ها دیگر را در نظر بگیریم، باز هم لقب بزرگ ترین منطقه محافظت شده به پارک ملی توموکوماکو و منطقه ها اطرافش خواهد رسید.

درهرصورت این منطقه، یکی از بزرگ ترین منطقه ها اکولوژیکی محافظت شده در جنگل های بارانی استوایی در دنیا است. این منطقه عاری از سکونت انسان است و ارزش اکولوژیکی بالایی دارد. بیشتر گونه های حیوانی آن، به ویژه ماهیان و پرندگان آبزی، در هیچ جای دیگری در دنیا یافت نمی شوند. این منطقه زیستگاهی برای پلنگ ها، میمون ها، لاک پشت های آبی و عقاب های هارپی است. مرتفع ترین نقطه این پارک، در استان برزیلی آماپا نهاده شده است و ارتفاع آن به 701 متر می رسد.

آب وهوای توموکوماکو

آب وهوا در منطقه پارک ملی توموکوماکو گرمسیری مونسونی است که در منطقه ها شمالی برزیل و جنگل آمازون رایج است. میانگین دمای آن 25 درجه سلسیوس و میزان بارش های آن بین 2000 تا 3250 میلی متر در سال متغیر است.

جنگل های بارانی آمازون

جنگل بارانی آمازون که پارک ملی توموکوماکو در آن نهاده شده است، یکی از معروف ترین منطقه ها بکر دنیا است. از مجموع 700000 کیلومترمربع حوضهٔ رود آمازون، 5500000 کیلومترمربع از آن با جنگل بارانی آمازون پوشیده شده است.

بیشترین بخش این جنگل در کشور برزیل نهاده شده است و حدود 60٪ از کل جنگل بارانی آمازون را تشکیل می دهد. پرو با حدود 13٪ نیز دومین بخش بزرگ این جنگل را به خود اختصاص داده است. جنگل بارانی آمازون میزبان یک غنای حیات وحش بی نظیر است و منطقه ای بسیار متنوع از نظر تنوع زیستی به شمار می رود. این منطقه بعلاوه تأثیر بزرگی بر تنظیم آب وهوا و حفظ تعادل زیست بوم های دنیای دارد.

متأسفانه، جنگل بارانی آمازون تحت فشارهای زیادی نهاده شده است. قطع درختان برای ایجاد زمین های کشاورزی، استخراج غیرقانونی چوب و تغییرات اقلیمی از جمله عواملی هستند که به تخریب این محیط طبیعی منحصر به فرد یاری می نمایند. حفظ و مراقبت از جنگل بارانی آمازون بسیار اهمیت دارد تا از ازدیاد تخریب جنگل جلوگیری شده و طبیعت و زیستگاه حیات وحش در این منطقه حفظ گردد.

رودخانه اویاپوک

رودخانه اویاپوک که در پارک ملی توموکوماکو جریان دارد، رودی است که مرز بین گویان فرانسه و استان آماپا در برزیل را تشکیل می دهد. این رود از کوهستان های توموک-هوماک سرچشمه گرفته و به طول 500 کیلومتر به سمت شمال شرق جریان دارد و در نزدیکی کیپ اورنج به اقیانوس اطلس می ریزد. منطقه ای که این رود در آن جریان دارد، جمعیت کمی دارد و اکثراً به وسیله جنگل بارانی استوایی پوشیده شده است. در نزدیکی دهانه رود، بنادر سنت ژورژ، گویان فرانسه و اویاپوک و پونتا دوس ایندیوس، برزیل واقع شده اند.

رودخانه جاری

رود جاری یکی دیگر از رودهای پارک ملی توموکوماکو، یک رودخانه در شمال برزیل است که از جنوب کوهستان های توموک-هوماک سرچشمه می گیرد و در جهت جنوب شرقی به طول حدود 560 کیلومتر به رود آمازون در بوکا دو جاری، در مقابل جزیره گرانده ده گوروپا می پیوندد.

جاری مرز بین استان های پارا و آماپا است و مسیر پایین تر آن قابلیت تجارت به وسیله آب را دارد. کارآفرین آمریکایی، دانیل لودویگ، در اواخر دهه 1960 به توسعه گسترده رود جاری پرداخت تا از قابلیت آن برای فراوری چوب را بهره برداری کند. به عنوان بخشی از پروژه توسعه، در اواخر دهه 1970 ژاپنی ها یک کارخانه شناور سلولز را در رود جاری احداث کردند. پس از بروز مسائل مالی در اوایل دهه 1980، سرمایه گذاران برزیلی با حمایت دولت پروژه را به خودشان اختصاص دادند.

استان آماپا

آماپا که پارک ملی توموکوماکو در محدوده آن واقع شده، یک استان در شمال برزیل است. این استان از شمال به بخش کوچکی از سورینام و گویان فرانسه، از شمال شرق به اقیانوس اطلس، از جنوب و غرب به استان پارا برزیل و از جنوب شرق به رود آمازون محدود می گردد. آماپا قبلاً یک بخش از استان پارا بود، اما در سال 1943 به عنوان یک قلمرو جداگانه تأسیس شد و در سال 1990 به عنوان یک استان با مرکز ماکاپا شناخته شد. بیشتر این استان دارای جنگل های بارانی است و در نواحی ساحلی بخش هایی از ساوانا وجود دارد.

زندگی در آماپا برزیل

محصولات اصلی آماپا شامل چوب های مورداستفاده در صنایع کابینت سازی و کاغذسازی (ماهوگانی، سرو، صنوبر، اوکالیپتوس و رزوود)، سویا، گیاهان دارویی، پوست حیوانات وحشی، لاتکس، گردوی برزیلی، ماهی و خرچنگ و است. طلا در رودخانه ها و جریان های آبی یافت می گردد. آماپا بعلاوه دارای معادن منگنز و سنگ آهن است.

در دهه 1970، کارخانه هایی برای فراوری فرومنگانز و سیلیکومنگانز از معدن ها ساخته شدند. آلودگی آب ناشی از معدنکاری یک مشکل رو به رشد در این منطقه است. نفت هم در آماپا کشف شد و در دهه های اول قرن بیست و یکم فعالیت های حفاری نفت افزایش یافت. کشاورزی در مقیاس کوچک به طور سنتی شیوه تامین معاش بخش قابل توجهی از جمعیت بود، با این حال توسعه فعالیت های کشاورزی صنعتی و تهدید پتانسیل آلودگی ناشی از صنایع نفت و معدنکاری این روند را تحت تأثیر قرار داده است.

گیاهان و جانوران پارک ملی توموکوماکو

پارک ملی توموکوماکو بخش بزرگی از جنگل های بارانی آمازون را در برمی گیرد. با بیش از 16 هزار گونه درخت، این جنگل به عنوان بزرگ ترین تنوع زیستی روی زمین شناخته می گردد. تنها تعداد درختان در این جنگل تقریباً 400 میلیارد است.

علاوه بر گونه های درختان، ده ها هزار گونه گیاهی دیگر نیز در این زیست بوم پر رونق به وجود آمده اند. برآوردها نشان می دهد که در جنگل بارانی آمازون بیش از 2000 گونه پستاندار و پرنده، 2200 گونه ماهی و بیش از 2.5 میلیون گونه حشره وجود دارد. بعلاوه، هر لحظه گونه های جدیدی در این منطقه کشف می شوند که باعث افزایش تنوع و ثروت زیستی این زیست بوم می گردد.

این تنوع بی نظیر در جنگل بارانی آمازون نقش مهمی در حفظ تعادل زیستی دنیای دارد. اما باید توجه داشت که تخریب و نابودی جنگل به وسیله برش درختان و افزایش فعالیت های انسانی، تهدیدی برای این زیست بوم بزرگ به شمار می رود. لذا حفاظت از این جنگل بزرگ و حفظ تنوع زیستی آن، وظیفه همه ما است.

گردشگری در توموکوماکو

گردشگری در پارک ملی توموکوماکو در دو بخش مختلف اماپاری و ایاپوک انجام می گردد. در بخش اماپاری، ورود به پارک از شهر سرا دو ناویو یا از یک روستایی در پدرا برانکا دو آماپاری (معمولاً در تابستان) صورت می گیرد. سفر با استفاده از قایق های آلومینیومی (90 کیلومتر از شهر سرا دو ناویو) از رودخانه آماپاری به پایگاه سنتی پارک انجام می گردد، جایی که امکان اقامت در یک ساختار کمپینگی مناسب برای شرایط آمازونی و انجام فعالیت هایی مانند پیمایش ها، شنا در رودخانه ها و مشاهده جانوران و گیاهان وجود دارد.

در بخش ایاپوک، شما می توانید در کاکایرا دو آنوتایه که در رودخانه آنوتایه، یکی از شاخه های رودخانه ایاپوک نهاده شده است، کمپ کنید. این آبشار 40 کیلومتر از شهر ایاپوک واقع شده است و سفر با استفاده از قایق های آلومینیومی انجام می گردد. بعلاوه امکان بازدید از ویلا برازیل، یک جامعه واقع در سمت راست رودخانه ایاپوک و مقابل جامعه بومی فرانسوی گویانی کاموپی وجود دارد. در این مکان هتل های کوچکی وجود دارد و امکان آشنایی بیشتر با زمینه های اجتماعی-فرهنگی، جایی که ساکنان بیشتر تاجر هستند و خدماتی را به مردم بومی کشور همسایه ارائه می دهند هم وجود دارد

مسیرهای پیاده روی در پارک ملی توموکوماکو

پارک ملی توموکوماکو یکی از جدیدترین پارک های ملی است. در واقع هنوز در این پارک مسیرهای تعیینی وجود ندارد و بسیاری از کوشش ها در حال حاضر برای تحقیق و ارزیابی برترین راه برای یکپارچه سازی مسیرهای پارک و درعین حال حفاظت از بکربودنی است که از آن حفاظت می گردد.

به علت عدم وجود مسیرهای تعیین در این پارک، ورود به منطقه ها آن برای بازدیدنمایندگان چالش برانگیز است. اما این ویژگی به پارک جذابیت خاصی می بخشد، زیرا بازدیدنمایندگان می توانند تجربه ای واقعاً بکر و خارق العاده ای را در طبیعت این منطقه داشته باشند.

همان طور که اشاره شد کوشش برای تحقیق و ارزیابی برترین روش ها برای حفظ پارک و بعلاوه ارائه فرصت های بیشتر گردشگری در حال اجرا است. هدف نهایی این کوشش ها این است که در عین حفظ یک محیط زیست سالم و حفظ بکربودن این منطقه، امکان تجربه طبیعت بکر پارک را برای بازدیدنمایندگان فراهم نمایند، این یک چالش بزرگ است، اما با کوشش های مستمر و همکاری بین محققان، مدیران پارک و جامعه محلی، امید بر این است که بتوان پارک کلی توموکوماکو را به عنوان یکی از گوهرهای طبیعی دنیا حفظ کرد.

کلام آخر

پارک ملی توموکوماکو در استان آماپا در برزیل واقع شده و به طور کامل منطقه ای بسیار مهم از جنگل آمازون را حفاظت می نماید. این پارک با مساحت 38٬867 کیلومترمربع، یعنی تقریباً به میزان سوئیس، بزرگ ترین پارک جنگلی استوایی در دنیا است. قبل از ایجاد پارک توموکوماکو در سال 2002، پارک ملی سالونگا در جمهوری دموکراتیک کنگو بزرگ ترین پارک جنگلی استوایی در دنیا بود.

توموکوماکو در یکی از غنی ترین منطقه ها زیستی آمریکای جنوبی نهاده شده است و منابع آب شیرین بسیار مهمی را حفاظت می نماید. این پارک محیط زیستی بسیار متنوع و پوشش گیاهی فراوانی دارد. درون پارک ملی توموکوماکو گونه های حیات وحش بسیاری وجود دارند که تنها در این منطقه یافت می شوند. به ویژه ماهی ها و پرندگان این منطقه بسیار متنوع هستند و نقش مهمی در حفظ تعادل زیست بوم دارند. علاوه بر آن، جگوارها، میمون ها، تنبل ها، پاکاها و آگوتی ها، لاک پشت های آب شیرین و عقاب های هارپی نیز در این پارک زندگی می نمایند.

پارک ملی توموکوماکو به عنوان یکی از مقاصد گردشگری محبوب در برزیل، طبیعت بکر و زیبای خود را به بازدیدنمایندگان ارائه می دهد و درعین حال اهمیت بزرگی در حفظ منابع طبیعی زمین دارد.